ایران کشوری پهناور با آداب و سنن گوناگون است که شامل مردان و زنان هنرمند می باشد و همانطور که می دانید، هنر از دیرباز با زندگی ایرانیان پیوند خورده است. از هنرهای فراوان در این منطقه می توان به انواع قیطان دوزی اشاره کرد. بسیاری از افراد این سوال را دارند که نخ قیطان چیست؟ و در پاسخ، نخی ضخیم با قطر بیش از یک میلی متر و پوشیده از ابریشم یا پنبه را قیطان می گویند که این نخ در انواع بافندگی، سوزن دوزی اعم از مجلسی دوزی، جواهر دوزی و … استفاده می شود. نخ های قیطان انواع مختلفی دارند، ضخیم، نازک، ساده، پیچ خورده، شکاف خورده و روکش دار. دوختن و بستن نوعی نخ ضخیم به نام قیطان بر روی پارچه که طرحی را نشان میدهد، قیطان نامیده می شود و در گذشته های دور به عنوان وسیله ای برای تزیین لباس استفاده می شده است.
پیکره های کنده کاری شده در سنگ نگاره های سنتی، مردانی را نشان می دهد که لباس های ماقبل تاریخ پوشیده اند و برخی از آن ها فقط یک کمربند پیچیده شده به دور کمر داشته و با روبان یا چسب در جای خود نگه داشته می شدند و یا دامن باز به پا دارند. با دیدن لباس های دوره ماد، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان و پرده های این دوران به خوبی می توان فهمید که از نخ قیطان در این دوره برای تزئین و آرایش لباس و پرده استفاده می شده است. علاوه بر قیطان های معمولی، قیطان های تزئینی نیز محبوب هستند.
همانطور که مجسمه های این دوره نشان دهنده این واقعیت است که در دوره اشکانیان نیز به دلیل رواج نخ گلابتون، قیطان هایی با سیم و طلا نیز تولید می شده، از نخ قیطان در مکرومه بافی و ساخت کاردستی هم مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع قیطان
شاید فکر کنید که همه انواع قیطان ها چه از نظر شکل و چه اندازه شبیه هم هستند و کاربرد یکسانی دارند، اما اینطور نیست. در خیاطی از قیطان در زمینه های مختلفی مانند تزیین و گلدوزی، زیورآلات، ماکرامه (تور دوزی)، بستن کادو، ساخت دسته کیف و کمربند و … استفاده می شود اما از یک نوع آن ها در همه موارد استفاده نمی شود، و برای هر کاری از نوع مخصوص خودش کاربرد دارد.
اگر شما هم به محصولات قیطانی علاقه دارید و نمی دانید که نخ قیطان چیست، بهتر است قبل از شروع کار با انواع قیطان ها آشنا شوید که مهمترین آن ها عبارتند از:
قیطان پنبه ای
این نوع قیطان، یکی از پرمصرف ترین انواع قیطان در خیاطی است و در زمینه های مختلف مانند کارهای تزئینی کاربرد دارد که در فرم ضخیم تر آن برای تزئین لبه مبل ها و کوسن ها استفاده می شود. از دیگر کاربردهای قیطان نخی می توان به ساخت دسته قابلمه و زیلو اشاره کرد. ناگفته نماند که شما می توانید این محصول را به صورت تک، دو و سه لایه خریداری کنید. از محصولات قیطانی می توان به سبد دو دسته بزرگ قیطانی، زیر بشقابی گرد بافت قیطانی، زیر قابلمه ای قیطان، سبد رخت بزرگ قیطانی، زیر لیوانی قیطانی و … اشاره کرد که همگی در عمده فروشی پلاسکو و یا عمده فروشی لوازم آشپزخانه هایپرجهاز موجود هستند.
قیطان سیسل
نوع دیگری از قیطان، قیطان سیسل که کمی سفت تر بوده و از الیاف طبیعی به دست آمده است. بسیاری از افراد معمولاً به عنوان دسته برای کیسه های کاغذی هدیه، و بسته بندی سازگار با محیط زیست استفاده می کنند. گفته می شود که یکی از بادوام ترین قیطان های الیافی در بین سایر قیطان ها است، از این محصول می توانید در دکوراسیون منزل خود نیز استفاده کنید. همه این نوع قیطان ها در برابر نور خورشید بسیار مقاوم هستند، به همین دلیل برای پروژه های در فضای باز بسیار پرکاربرد هستند.
قیطان فلزی
نوع دیگر قیطان، قیطان تابیده فلزی ضخیم است که در کارهای هنری مانند گلدوزی (فلز دوزی) و تزئینات دیگر استفاده می شوند. معمولا از این نوع قیطان بر روی پارچه در کنار نخ طلایی به کار مبرند.
قیطان چرمی
قیطان چرمیبسیاری از افراد می گویند که نخ قیطان چرمی چیست؟ در پاسخ نخ قیطان های چرمی که در ابعاد مختلف وجود دارند، نوع دیگری از قیطان ها بوده که در آثار تزیینی مانند لبه های چرمی از این محصول دوخته می شوند. از دیگر کاربردهای این محصول می توان به بند کیف، کمربند و غیره اشاره کرد.
قیطان کنفی
تمامی قیطان های کنفی از الیاف طبیعی ساخته شده اند و این محصول نوع دیگری از قیطان بوده که از گیاه جوت تهیه شده و بسیار سالم، محکم و دوستدار محیط زیست می باشند. شما می توانید این نخ های کنفی را در رنگ های مختلف خریداری کنید پر کاربردترین این نوع نخ قیطان, رنگ قهوه ای مایل به زرد می باشد.
قیطان پلی استر
قیطان پلی استر بافته شده بسیار قوی و محکم بوده و در برابر لکه ها، کپک ها، آسیب های ناشی از نور خورشید، مواد شیمیایی، ساییدگی و … بسیار مقاوم هستند و تا حدی نیز کشیده می شوند.
قیطان پلاستیکی
این نوع قیطان نازک معمولاً رشته های اسکوبیدو نامیده می شوند و از این نوع نخ برای ساخت دستبند و سایر صنایع دستی و تزئینات استفاده می شود. برای تهیه این نوع نخ قیطان می توانید از عمده فروشی پلاسکو در سراسر کشور اقدام کنید که قیمت آن ها کمتر و کیفیت بهتری دارند.
قیطان پلاستیکی کشسان
در بین انواع قیطان از این محصول برای بستن مو، در ماسک صورت و … استفاده شده و دور ماسوره پیچیده می شوند که به عنوان نخ ماسوره برای این منظور پرکاربرد هستند.
قیطان وکس (مومی)
قیطان وکس (مومی)این نوع قیطان بسیار بادوام بوده و اغلب در ساخت جواهرات پرکاربرد هستند. این قیطان ها در دو نوع پلی استر یا نخی وجود دارند و بهترین مزیت قیطان از پیش موم شده این است که به دلیل وجود موم، کش نمی‌آید یا گره نمی‌خورد.
نخ قیطان شیری
این نوع، بافت بسیار با کیفیت و یکنواختی دارد و متریال کار از بیرون و داخل (مغز) کاملاً یکسان بوده و از پنبه شیری با کیفیت و خلوص بالا ساخته شده است. این نخ بافتنی برای ساخت انواع سبد و کیف دوزی و محصولات مشابه مانند زیر قابلمه ای بسیار مناسب است. همچنین نخ قیطان شیری در سایز ۱۲ میلی متر وجود دارد و به صورت رول های بزرگ یک کیلویی و برای مصارف کوچکتر به صورت رول متری (۵ متری، ۷ متری و ۱۰ متری) قابل سفارش هستند.
قیطان کله قاضی
این نوع دیگر از قیطان، از مواد صادراتی با کیفیت بسیار بالا و بافت یکنواخت و همچنین از نخ پنبه ای رنگ شده صنعتی با کیفیت و خلوص بالا ساخته شده است. رنگ آن ثابت بوده و هسته آن از پلی استر سفت می باشد. کله قاضی نخ بافتنی قابل ریش‌ریش شدن هست و برای ساخت انواع سبد، کاسه، کیف دوزی و محصولات مشابه مانند زیر لیوانی بسیار مناسب هستند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم تا به این سوال پاسخ دهیم که نخ قیطانی چیست و چه انواعی را در بر می گیرد. امیدواریم این محتوای ارزشمند و مقاله کاربردی برای شما سودمند واقع شده باشد. در پایان به این نکته باید تاکید کنیم که تمام محصولات قیطان نخی (پنبه ای) را می توان از همین فروشگاه وسایل آشپزخانه، هایپرجهاز نیز تهیه نمایید.